Rosa Montero: "Romans worden geboren in het onderbewustzijn, waar ook dromen ontstaan."

Romans worden geboren op dezelfde plek als dromen, aldus de Spaanse schrijfster Rosa Montero (1951) tijdens haar bezoek aan de Internationale Boekenbeurs (FIL) in Lima , waar ze het nieuwste deel van haar sciencefictionserie presenteerde, die dit keer gaat over identiteit en het verstrijken van de tijd , twee van haar grootste obsessies.

"Al mijn romans worden geboren uit het onderbewustzijn; ze zijn als dromen die je droomt met je ogen open. Je kiest niet de verhalen die je vertelt; de verhalen kiezen jou en komen tot je met dezelfde schijnbare autonomie waarmee dromen 's nachts komen", aldus de auteur in een interview.

De in Madrid geboren schrijver presenteerde Animales difícils in de Peruaanse hoofdstad, het slotstuk van de sciencefictionreeks met de androïdedetective Bruna Husky in de hoofdrol. Hoewel de serie zich afspeelt in de 22e eeuw, gaat ze toch over traditionele kwesties zoals het verstrijken van de tijd.

"De betekenis van schrijven is de zoektocht naar de zin van het bestaan , en je schrijft altijd op dezelfde manier. Het maakt me niet uit of ik met Bruna naar de 22e eeuw ga of naar de 12e eeuw, ik heb het over dezelfde dingen, ik probeer altijd mijn obsessies te belichten en ik schrijf met dezelfde expressieve, stilistische ambitie", aldus Montero.

In die zin geeft hij toe dat hij, als journalisten hem vragen waarom hij altijd over de dood en het verstrijken van de jaren schrijft, geneigd is te antwoorden: "Als we het over een ander onderwerp kunnen hebben." Want "leven is je ontdoen van de tijd."

" Je moet de boeken schrijven die je nodig hebt en die ontstaan . Op een dag, plotseling, duikt er een idee op in je hoofd. Je weet niet waarom het je zo opwindt, waarom het je zo verontrust en je hoofd en hart zo vult dat het niet meer in je borst past, en je zegt tegen jezelf: 'Ik moet dit vertellen, ik moet het delen.' En zo ontstaat de roman", legt hij uit over zijn creatieve proces.

Difficult Animals is de finale van de serie waartoe ook Tears of Rain, The Weight of the Heart en Times of Hate behoren. Het boek gaat over het onbewuste waarmee we 'een onverschillige God' creëren, zoals de schrijver superintelligentie definieert.

"Toen ik begon na te denken over dit vierde boek , wist ik niet dat het het laatste zou zijn, omdat deze boeken 'op zichzelf staan'. Ik wilde alleen maar een wereld creëren die ik kon bezoeken wanneer ik maar wilde," zegt hij over de serie.

Ze verzekert echter dat ze, zodra ze aan het verhaal begint, beseft dat het het laatste is , omdat het een dubbele strijd is. Bruna moet, net als in de rest van de delen, een mysterie oplossen, maar in dit deel onderzoekt ze haar nieuwe identiteit, een van de grootste problemen van het menselijk wezen, aldus de auteur.

" Deze dubbele strijd maakt de roman zo episch en van enorme omvang . Ik besefte al snel dat ik niet nog een Bruna Husky-roman van die omvang zou kunnen schrijven, en om een slechtere roman te schrijven, nou ja, de waarheid is dat ik denk dat hij nu af had moeten zijn, dus ik ben er heel blij mee," aldus de auteur.

Ondanks dat ze een vrouw is die van schrijven houdt, zegt Montero dat ze altijd al een passie voor wetenschap en technologie heeft gehad, wat ze ook in andere werken heeft laten zien. Ook maakt ze zich zorgen over de toekomst die kunstmatige intelligentie met zich meebrengt.

" Kunstmatige intelligentie kan absoluut alles met ons doen . Het kan ons manipuleren tot marionetten en dicteren wat we willen denken, voelen, kopen, stemmen, en dat gebeurt al. Het is angstaanjagend, en er wordt niets gedaan om het te reguleren", zegt hij.

Als lid van de wetenschappelijke gemeenschap benadrukt de auteur het belang van het opnemen van neurologische rechten in het handvest voor de mensenrechten , zodat deze toekomstige superintelligentie zich niet tegen de mens zelf keert.

" Ik wil een sprankje hoop achterlaten . Die toekomst is nog niet uit; we creëren hem vandaag, en we hebben hem in de hand... We moeten tot een akkoord komen; we hebben nog steeds de tijd om de brute kracht van AI te beheersen, maar we moeten in beweging komen. Voorlopig doen we niets om hem in de hand te houden," voegt hij eraan toe.

Maar ondanks de duizelingwekkende technologische vooruitgang verzekert Montero dat er in de toekomst ook ruimte zal zijn voor kunst , omdat het iets wezenlijks is voor het menselijk ras.

" Zolang we mens blijven, zullen we kunst nodig hebben . Zoals de Franse abstracte schilder Georges Braque zei: kunst is een wond die licht wordt. Een zin zo mooi, zo lieflijk dat ik hem op mijn been heb laten tatoeëren. Wat moeten we zonder kunst met de wonden van het leven doen, zonder te proberen ze in licht te veranderen, zodat ze ons niet vernietigen?" vraagt hij zich af.